HISTORIA

Indie-Chiny-Okinawa

Początki karate nie są do końca poznane. Według wielu badaczy zaczątki tej

sztuki przywiózł z Indii do Chin buddyjski mnich Bodhidharma w (V/VI w n.e.),

który odbył podróż do Chin w celu głoszenia nauki Buddy. Po przybyciu do

klasztoru Shaolin, propagował wśród mnichów ćwiczenia fizyczne dla wzmocnienia

ciała oparte na naturalnych ruchach człowieka. Ćwiczenia te stały się elementem

reguły klasztornej. Nazywano je „Shih Pa Lo Han Sho” czyli „Osiemnaście rąk

Lo-Han”. Bodhidharma jest także autorem dwóch traktatów: „O zmianie mięśni

ścięgien” oraz „O przemywaniu szpiku i mózgu”,

będących teoretyczną podstawą ćwiczeń. Formy ruchu proponowane przez

Bodhidharmę są bardzo podobne do istniejącej w Indiach sztuki walki Kalari

Payat (sposób samoobrony oparty na naturalnych ruchach ciała).

Postać Badhidharmy oraz jego działalność nie są dobrze udokumentowane.

Istnieje wiele sprzecznych relacji i legendarnych opowieści na temat jego

życia i osoby. W Chinach sztuki walki znane były podobno już w I w n.e. Informacje

o nich są jednak niejasne, fragmentaryczne i mało pewne. I tak np. Kwok Yee był

podobno twórcą systemu zwanego „Sztuką długiej ręki”. Istnieją też wzmianki

o legendarnym lekarzu Hua T’o z centralnych Chin (I/II w n.e.) autorze ćwiczeń

zdrowotnych zainspirowanych obserwacją zachowań tygrysa, jelenia, niedźwiedzia,

małpy i ptaka, zwanych „Dokazywaniem Pięciu Zwierząt”. Na przełomie V i VI w. działał wspomniany wyżej Bodhidharma. Z XII wieku pochodzi relacja o systemie walki zwanym „Szpony Orła”, którego autorem był niejaki Yao Wei. Techniki opracowane przez niego polegały na gwałtownych uderzeniach i zahaczeniach palcami. Inną ważną postacią był Cheng Salm Fung (Chan San Feng) 1220-1285 r. Poszukiwał on wewnętrznej energii czyli tych właściwości fizycznych i psychicznych człowieka, które zostały stłumione pod wpływem warunków życia społecznego. W ten sposób powstał system Tai-chi-chuan. Z przekazów wiemy, że w tym czasie był już znany boks chiński. Co ciekawe kung-fu było przeciwstawiane tai-chi-chuan, jako prostackie ćwiczenia fizyczne.

Wiek XVI był okresem największego rozkwitu sztuk walki w Chinach . Stało się to za sprawą działalności trzech mnichów klasztoru Shaolin: Hung-Yun, ChucYuan Shang-Jen oraz Li Chieng. Wyróżnili ok. 170 różnych elementów technicznych sklasyfikowanych pod nazwami: smoka, tygrysa, pantery, węża i czapli. Kiedy w XVIII klasztor Shaolin stał się potężnym opozycyjnym ośrodkiem życia politycznego, władze podjęły decyzję o jego likwidacji. Podobno z życiem uszło tylko 5 nauczycieli karate, których nigdy nie schwytano. Nauczyciele ci działali dalej w tajnych organizacjach opozycyjnych rozpowszechniając karate. Część z nich znalazła schronienie na Okinawie.

Na Okinawie znano i praktykowano rodzimą sztukę walki zwaną to-de, wykorzystującą trening pięści i dłoni na urządzeniu zwanym „makiwara”(słup o elastycznej górnej części, wkopany w ziemię). Korzystne położenie wyspy sprawiło, że wiele technik zapożyczono z Tajwanu (nukite), Chin (uderzenia otwartą dłonią i techniki zahaczeń), z wysp płd-wsch. Azji i Korei (kopnięcia).
Na Okinawie modyfikacja technik polegała na uderzaniu zaciśniętą pięścią po najkrótszej drodze. Sztukę posługiwania się prostymi przedmiotami doprowadzono to takiej doskonałości, że odpowiednio wyćwiczony wyspiarz mógł przy pomocy łańcucha czy cepa pokonać uzbrojonego samuraja (dwuczłonowy cep — nun-chaku, trójczłonowy — san-setsu-kon), Przy użyciu sai (przyrząd do sadzenia ryżu) potrafiono wytrącić z dłoni napastnika katanę. Opracowano też techniki przyjmowania ciosu mieczem na gołe ręce za pomocą podwójnego shuto-uchi, które klinowało między łokciowymi krawędziami dłoni cios miecza skierowany na głowę.

Spośród mistrzów, którzy w istotny sposób zaważyli na ukształtowaniu karate na Okinawie najczęściej wymienia się dwóch: Sokon Matsumura — Shuri-te oraz Kanryo Higaonna (1852-1915) — Naha-te, nauczyciela Chojuna Mijagi, twórcy goju-ryu.
(Shuri i Naha to nazwy miast, w pobliżu których działali).

Nazwa Goju-Ryu składa się z dwóch określeń: go znaczy twardy, ju — miękki i odnosi się doRyu,
czyli stylu karate. Nazwę wybrał

Sensei Chojun Miyagi (zm. 1953 r.) — uczeń wymienionego wyżej
Kanryo Higaonna. Nazwa oddaje naturę stylu zawierającą techniki twarde i miękkie
połączone z odpowiednim oddychaniem. Goju-Ryu było pierwszym stylem karate nazwanym oficjalnie i zarejestrowanym.
Stało się to w 1930 r. Jeden z bardziej znanych uczniów Sensei Miyagi to Gogen Yamaguchi, znany z powiedzenia:

„[…] trenuj tak, abyś mógł przyjąć każdy cios — uderzaj tak, abyś nie musiał przyjąć następnego ciosu”.

Trenujący ten styl specjalizują się w przyjmowaniu ciosów tak, by zminimalizować ich efekt fizjologiczny, co osiągane
jest przez stosowanie specjalnych technik oddechowych i umiejętne napinanie mięśni. Do siły przywiązuje się
większą wagę niż w innych stylach. Ceniona jest wytrzymałość, hart ducha i odporność na ból.

Niektóre systemy karate okinawskiego (szczególnie goju-ryu) zawierają jako reakcję na atak również dźwignie, nastawy, duszenia, podcięcia i rzuty a także uciski i uderzenia w punkty witalne. Jest to ćwiczone oddzielnie w formie tzw. „pchających rąk” – kakie, gdzie trenujący wyczuwają nawzajem przepływ siły, próbując wytrącić partnera z równowagi za pomocą którejś z wyżej wymienionych technik.

HISTORIA WYSPY

Okinawa, wyspa o powierzchni 1200 km2 należy do archipelagu Ryukyu, oddziela Morze Wschodniochińskie od Oceanu Spokojnego. Jej kształt odpowiada nazwie — „linia na pełnym morzu”.

Historycznie Okinawa była bardzo związana z Chinami. Wzajemne kontakty datuje się już na III w. n.e. W 1372 r. Okinawa złożyła lenno Chinom. W 1393 r. cesarz wysłał na wyspę misję złożoną z artystów i rzemieślników z poleceniem osiedlenia się na wyspie. Działalność tych osadników znanych pod symboliczną nazwą „36 Rodzin” była bardzo ważna, skoro na wiele stuleci zaznaczył się wpływ chińskiej kultury na życie wyspiarzy. Natomiast kontakty z Japonią miały w tym okresie charakter polityczno-ekonomicznej konieczności. W sprzyjającym okresie, który przypadł na XIV w. ożywiło się pośrednictwo Okinawy w wymianie handlowej między Chinami i Japonią. Ale już na przełomie XVI i XVII stulecia, kiedy Japonia przeżywała liczne wstrząsy polityczne, sytuacja zmieniła się na niekorzyść Okinawy. Wskutek japońskich planów wojennych związanych z podbojem obszarów należących do Chin i Korei wyspa została w nie wplątana poprzez nałożony na nią obowiązek finansowego zabezpieczenia wypraw. Podczas kolejnych wojen domowych władcy Okinawy nieszczęśliwie opowiadali się po niewłaściwej stronie. Wynikiem tych politycznych pomyłek była zgoda shoguna Ieyasu Tokugawy na podbicie Ryukyu w czerwcu 1606 r.

Głównym rodem, który opowiedział się przeciwko królowi Okinawy Sho Nei-O był klan Shimazu. Na początku japońskiej okupacji Shimazu wykorzystał obowiązujący niepisany zakaz posiadania i handlowania bronią. Wydano oficjalny dekret w sprawie broni, który był wymierzony w drobną i średnią szlachtę o orientacji prochińskiej. W 1629 opozycja zjednoczyła się, powstawały tajne stowarzyszenia, w których ćwiczono sztukę walki bez broni. Po upadku dynastii Ming na wyspę zaczęli przybywać także uchodźcy z Chin, którzy działając w tajnych organizacjach przyczyniali się do rozwoju sztuk walki wręcz.

W 1885 r. Okinawa została oficjalnie i na pełnych prawach włączona do imperium japońskiego. W okresie asymilacji z dawnym najeźdźcą karate było nadal praktykowane, najczęściej w tajemnicy. Straciło jednak swe znaczenie praktyczne, a stało się „sztuką dla sztuki”, w której tradycyjny przekaz stał się ideą priorytetową.

KENKON - SYMBOL GOJU-RYU (I.O.G.K.F.)

W języku japońskim słowo "Kenkon" oznacza niebo i ziemię (Ken - niebo, Kon - ziemia). Niebo jest w kształcie okręgu, ziemia zaś odzwierciedlona jest w kształcie kwadratu. Te dwa znaki przedstawiają wielkość nieba i ziemi. Niebo symbolizuje miękkość, ziemia zaś twardość. Symbol Kenkon jest odzwierciedleniem harmonii panującej w naturze pomiędzy dwoma sprzecznościami - miękkością i twardością, co odzwierciedla z kolei natura dwóch odmiennych światów jakimi są ziemia oraz niebo. Znaczenie Goju jest bezpośrednio związane z symbolem Kenkon. Symbol w kształcie kwadratu pierwotnie byl herbem rodziny Miyagi. Później symbol ten został wpisany w okrąg, jako symbol idei oraz harmonii zawartej w stylu, zapoczątkowanej właśnie przez Sensei'a Miyagi.

SENSEI KANRYO HIGAONNA (1853-1915)

Urodził się w Naha na Okinawie. W wieku 14 lat zaczął ćwiczyć chińskie kempo. Po kilkunastu latach treningów Kanryo udaje sie do Foochow i zostaje uczniem Ryu Ryuko ucząc się stylu Białego Żurawia. Ryu Ryu Ko był mistrzem południowego Shaolin. Z tego okresu pochodzi ćwiczone do dziś kata: Sanchin, Saifa, Seiyunchin, Shisochin, Sanseru, Sepai, Kururunfa, Sesan i Sunparinpei. Higaonna w Chinach przebywał kilkanaście lat. Nazwano go "Ashi no Higaonna" z powodu bardzo silnych nóg. Sanchin kata oraz ćwiczenia Hojo Undo stanowiły fundament treningu. Po powrocie na Okinawę, Higaonna uczył sztuki walki w szkołach publicznych jak i również udzielał lekcji prywatnych. Głównymi jego uczniami byli: Taizo Tabara, Reishu Sakima, Chogi Yoshimura, Soke Ura, Juhatsu Kyoda, Seibun Nakamoto, Seko Higa, Kenwa Mabuni i Chojun Miyagi. Ten ostatni stal sie spadkobiercą - tylko jemu przekazał całość swej wiedzy, ucząc go aż do swej śmierci.

SENSEI CHOJUN MIYAGI (1888-1953)

Urodził się 25 kwietnia w Higashi Machi-Naha. Gdy miał 11 lat matka zaprowadziła go do mistrza karate Ryuko Aragaki. W wieku 14 lat został uczniem Kanryo Higaonna. Po śmierci swego nauczyciela pojechał do Foochow, gdzie spotkal starego ucznia Ryu Ryuko i odnalazł miejsce, które stało sie Dojo mistrza. Po powrocie z Chin zaczął nauczać karate. W 1940 roku wprowadził do karate kata Gekisai Dai Ichi i Ni. Wcześniej, jako wynik jego studiów nad kata Rokkishu ze stylu Białego Żurawia powstało kata Tensho. Jest on także autorem zmiany kata Sanchi. W 1926r. Chojun Miyagi założył klub karate Kenkyo. W klubie tym oprócz niego uczyli tacy mistrzowie jak: Kenwa Mabuni oraz Choki Motobu i Chomo Hanashiro. Chojun Miyagi całą wiedzę o Goju-Ryu chciał przekazać swojemu najbardziej pojętemu uczniowi Jin'an Shinzato, ale ten zginął podczas wojny. I tak następcą i sukcesorem stylu został An'ichi Miyagi.